Zingen met vibrato maakt je zang vaak soepeler, gevoeliger en warmer.

Het is dus de moeite waard om te kijken of je het aan kunt leren als het nog niet vanzelf gaat.

Helaas is vibrato niet iets wat je makkelijk kunt aanleren. Veel mensen hebben het wel of niet automatisch in hun zangstem zitten. Of het ontstaat langzaam in de loop van de tijd.

Een collega van mij heeft er een half jaar enorm op lopen studeren. Het lukte maar steeds niet goed. Op het moment dat ze er minder mee bezig was op een gespannen manier lukte het ineens wel!

Onderzoek of vibrato binnen jouw mogelijkheden valt.

Ik geef je in deze blog tips & tricks hoe je je stemapparaat aanzetjes kunt geven om vibrato toe te passen.

Wat is vibrato?

Vibrato hoor je vaak aan het einde van een noot. Het is een trilling, een vibratie van de stembanden.

Een tremor zoals vibrato ook wel wordt genoemd is dus een ritmische trilling. Net zoals dat je handen kunnen trillen. Maar dan is dat bij zang eerder wél gewenst!

Bij vibrato vindt er verandering in toonhoogte, in volume en in timbre (klankkleur) plaats.

Bij elke oefening die vibrato in gang zet zullen 1 of meerdere van deze veranderingen plaatsvinden.

Voorbereidende oefeningen voor vibrato

Hoe meer je je met zingen bezighoudt en je stem bewust onderzoekt, hoe sneller je spieren kunnen oppikken wat je ze wilt laten doen.

Voor een mooie, soepele vibrato ontspan je je schouders, je nek en gezicht en dan met name je kaak.

Je kunt tijdens het zingen blijven bewegen zodat je steeds kunt checken of je nog lekker ontspannen bent. Het rollen van je nek of schouders, het zwaaien met je armen of het bewegen van je kaak kan je helpen.

Doe regelmatig ademhaling- en ademsteunoefeningen. Hierdoor komt er minder spanning (maar wel activiteit!) op je stembanden te staan en kun je vrijer zingen. Dit ondersteunt de vibrato.

Gebruik hiervoor de lage buikademhaling en je middenrif. Het is altijd goed om 1 of 2 handen op je buik en flanken te houden.

Zie ook mijn blog over Zang & Ademhaling.

Concrete oefeningen voor vibrato

Het gaat er bij vibrato om dat je eerst de trilling in je stem gaat ontdekken en vervolgens kun je op een specifiek gewenste toon gaan zingen.

Begin altijd met voor jou comfortabele, wat lagere noten. Gebruik een voor jou ontspannen klinker om op te zingen. Een ‘A’ (met een lichte H ervoor) is in mijn ervaring een goede, ontspannen klinker om de vibrato op te oefenen.

1. Schud met je handen alsof je ergens om smeekt. Ontspan hierbij je gezicht alsof je slaperig bent en alles laat hangen. Zet een comfortabel lage ‘HA’ in. Ontstaat er geen trilling dan zul je misschien wat harder moeten schudden. Hou de rest van je lichaam wel ontspannen ondanks de inspanning van je handen. Dit voelt misschien een beetje gek maar zo leer je jouw stembanden als het ware hoe vibrato in werking gezet wordt. Je stuurt het van buitenaf. Het hoeft nog niet prachtig te klinken! Het kan zijn dat het nog erg instabiel en onregelmatig is. Dat geeft niks! Vervolgens maak je de schudbeweging kleiner en kijk je of je de vibrato kan blijven aanhouden. Lukt dat niet dan ga je weer terug naar het schudden.
2. Een zelfde soort oefening doe je wanneer je een vuist maakt van je hand en deze plaatst waar je borstbeen ophoudt. Op die vuist leg je je andere hand. Zet een comfortabel lage ‘HA’ in. Duw de onderste hand naar binnen met een puls, alsof je jezelf reanimeert. Houd het wel ontspannen!
3. Bij vibrato gaat de toonhoogte snel heen en weer tussen 2 aanééngeschakelde halve tonen. Dit kun je in slow motion oefenen op een lage ‘HA’ of op ‘Hmm’. Zing heel langzaam halve noten op en neer en op en neer. Daarna versnel je. Gaat de trilling er weer uit? Ga dan terug naar de vertraagde versie. Snap je niet hoe je een halve toonafstand moet zingen? Dan kan je het ook oefenen met een hele toonafstand. Dat zijn bijvoorbeeld de eerste 2 noten van ‘Vader Jacob’.  Dus van VA naar DER: VA-DER, VA-DER, enzovoorts.
4. Vibrato is het makkelijkst haalbaar als je klank maakt met een gekanteld laag strottenhoofd. Dit kun je oefenen door te zingen alsof je een spook bent op ‘HOEH’. Het klinkt ook alsof je een opera zanger bent. Je begint laag maar je kunt ook uithalen maken naar boven. Je krijgt hierdoor een warm, donker geluid vanwege de kanteling van het strottenhoofd.

Vanuit deze oefeningen kun je naar oefeningen met toonladders gaan waarbij je de laatste noot laat vibreren.

Tot slot over het leren zingen met vibrato

Het kan zijn dat de vibrato bij jou makkelijker lukt in je kopstem dan in je borststem of juist andersom. Dat is helemaal prima! Neem je tijd om lekker te ‘stoeien’ met vibrato.

En bedenk je: je kunt ook prima zingen zonder vibrato. Soms kan de vibrato wat ‘too much’ zijn. Ook is zingen met veel vibrato niet altijd gewenst. Bijvoorbeeld in een koor. Iedere zanger heeft een ander vibrato dus het kan dan wat rommelig gaan klinken.

Als je eenmaal met vibrato zingt is het overigens nog best moeilijk om deze op commando weg te laten! Bijvoorbeeld als een dirigent hierom vraagt.

Ideaal is dus om zelf de mate van je vibrato te kunnen bepalen.

Een professionele zangdocent kan je helpen om stap voor stap een mooi vibrato te integreren in je zang.

Hierbij wens ik je weer veel zangplezier!